I- TANIM
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, yolculuğun başlangıcından bitişine kadar, otobüsün içinde veya dışında, otobüs hareket halinde iken veya değilken, yolculuk sırasında veya bekleme, duraklama ve mola yerlerinde karşılaşılabilecek her türlü kazalara karşı, sigortalılar (yolcular, sürücüler ve yardımcılar) yararına taşımacı tarafından yaptırılması zorunlu bir kaza (can) sigortası olup, kazanın oluşunda taşımacının yada sürücü ve yardımcılarının bir kusurları bulunmasa bile, ölümlerde sigorta poliçesinde yazılı tutarın tamamı, bir zarar (destekten yoksunluk) hesabı yapılmaksızın, ölen kişinin mirasçılarına eksiksiz ve kesintisiz olarak; yaralanmalarda beden gücü kayıp oranına göre zarar gören kişilere ödenir.

II- TOPLU TAŞIMADA CAN SİGORTALARININ ÖNEMİ
Ülkemizde uzun yıllar önce, demiryollarının geliştirilmesi bir yana bırakılarak, karayolu taşımacılığına ağırlık verilmesi sonucu, şehirlerarası yolcu ve yük taşımacılığı yaygınlaşmış, özel otomobil sayısındaki olağanüstü artışla birlikte yetersiz ve elverişsiz yollarda can kayıpları alabildiğine artmış; trafik kazalarında ülkemiz dünya genelinde ön sıralarda yer alır olmuştur. Özellikle otobüs kazalarındaki toplu ölümler, yasal düzenlemelerdeki gecikmeyi yönetimlere ve yasa koyucuya anımsatmış ve önlem alma gereğini duyurmuştur.

Önceleri kazalara karşı, yalnızca Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili maddelerine göre yapılması zorunlu tek bir sigorta türü (Mali Sorumluluk-Trafik Sigortası) varken, şehirlerarası yolcu taşıyan otobüs işletmecilerine “Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası“ yaptırma yükümlülüğü getirilmiş; 2003 yılında yürürlüğe konulan Karayolu Taşıma Kanunu’yla da “Karayolu Yolcu Taşımacılığı Mali Sorumluluk Sigortası” adıyla yeni bir sigorta türü de eklenerek yolcular için sigorta sayısı üçe çıkarılmıştır.

Otobüs işletmecilerinin yaptırmak zorunda oldukları bu üç sigorta türünden ikisi, Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası ile Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası, birer “sorumluluk sigortası” türü olup, bununla sigortacı, sigorta ettiren (araç sahibi-işleten) yararına onun hukuki sorumluluğunu belli bir miktarla sınırlı olarak üzerine almaktadır. Sorumluluk sigortaları bir başka yönden “zarar sigortası” türü olup, üçüncü kişiler bir zarara uğradıklarında sigortacının ödeyeceği tazminat, sigorta poliçesinde yazılı olan tutarın tamamı değil, ölümlerde destekten yoksun kalanların hesaplanacak olan maddi zararlarının; bedensel zararlarda sakatlık oranlarına, işgöremezlik sürelerine ve kazanç kayıplarına göre hesaplanacak maddi zararların kusura karşılık olan tutarlarıdır. Başka bir deyişle, mali sorumluluk sigortalarında, zarar gören kişilerin malvarlıklarındaki eksilme giderilmeye çalışılmaktadır. Bunlara kısaca “mal sigortaları “da denilmektedir.