Karayolları Trafik Kanunu’na göre motorlu araç işletilmesinden doğan kazalarda sorumluluk, tehlike esasına göre belirlenir. Trafik kazalarının yoğunlukta olması, can ve mal kaybının her türlü önleme rağmen önüne geçilememesi bu tür sorumluluğun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Her ne kadar Karayolları Trafik Kanunu bu şekilde bir sorumluluk türü öngörmüş olsa da demiryolu işletmelerinin (Tren kazaları, tramvay kazaları vb.) müdahil olduğu kazalarda tehlike sorumluluğu üzerinden hareket edilmeyecektir.
Hemzemin Geçitlerde Meydana Gelen Trafik Kazaları
Bugün meydana gelen birçok kaza Karayolları Trafik Kanunu kapsamında çözülebilecekken hemzemin geçitte meydana gelen kazaların akibetinin ne olacağı, tren ile motorlu aracın çarpışması sonucu sorumluluğun kimde olacağı önem taşımaktadır.
Yüksek Mahkeme’ye göre hemzemin geçit karayolu ile trenyolunun kesiştiği bir geçit olarak tanımlamıştır. Yine Yargıtay’a göre hemzemin geçit, Devlet Demiryollarına ait olmayıp burada meydana gelen kaza karayolu üzerinde meydana gelmiş kabul edilecektir. Kısacası, hemzemin geçitte meydana gelen kazada sorumluluk ve tazminat hususları 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu kapsamında yer alan karayolları üzerinde meydana gelmiş sayılacaktır.
Tren Motorlu Araç Mıdır ?
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD)’na bağlı olarak faaliyet gösteren trenler , Yargıtay tarafından motorlu araç kabul edilmektedir. Her ne kadar doktrinde trenlerin motorlu araç olmadığı görüşünü savunanlar olsa da trenin motorlu araç olduğunun tarafımızca da kabulü gerekir. Nitekim tren ve tramvay da karayolları üzerinde trafiğe karışmakta ve tehlike arzetmektedir. İşbu nedenle trenin motorlu araç sayılması gerektiği açıktır.
Motorlu Kara Taşıtı ile Trenin Çarpışmasında Treni İşleten Kimdir ?
Hemzemin geçitte meydana gelen kazaların çoğunluğunu motorlu kara taşıtları ile trenlerin çarpışması oluşturmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. maddesi doğrultusunda işletenin de sorumlu tutulduğu düşünüldüğünde kazaya neden olan tren’in işleteni kim olacaktır ? Şayet hemzemin geçitte veya hemzemin geçit dışında bir trenin kazaya karışması halinde Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları işleten kabul edilecektir. Tramway’ın kazaya karışması halinde ise işleten, tramway üzerinde hak sahibi olan ilgili kurumlar olacaktır. (Belediye, Bakanlık vb. gibi)
Hemzemin Geçitte Meydana Gelen Trafik Kazası Neticesinde Maddi Manevi Tazminat
Yukarıda da belirttiğimiz üzere hemzemin geçit üzerinde meydana gelen tren ve motorlu araçların çarpışması neticesinde açılacak maddi ve manevi tazminat davaları, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu çerçevesinde çözümlenecektir. Hemzemin geçitte meydana gelen tren kazasında da prosedür aynı şekilde işleyecek, ölümlü veya yaralamalı tren kazası olması halinde zarar gören kişiler maddi ve manevi tazminat davası açmaya hak kazanacaktır.